BMT-nin İşgəncələr Əleyhinə Komitəsi Ermənistana qarşı tələblər irəli sürüb. İşgəncə və ləyaqətin alçaldılmasının qurbanı olan azərbaycanlılara təzminat ödəməyi tələb edib.

QHT.az xəbər verir ki, Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqasının rəhbəri Sahib Məmmədov bildirib ki, BMT-nin İşgəncələr Əleyhinə Komitəsi Cenevrədə keçirilən 82-ci sessiyasında Ermənistanın öhdəliklərinin yerinə yetirilməsini müzakirə edərək "Yekun Müşahidələr" sənədini qəbul edib. Komitə Ermənistanın azərbaycanlı hərbi əsirlərə və mülki şəxslərə qarşı törətdiyi işgəncə, məhkəməsiz qətllər və pis rəftara dair ciddi narahatlıq ifadə edib.

S.Məmmədovun təmsil etdiyi iki QHT – Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqası və İnsan Hüquqları üzrə Təlim və Tədqiqat İB – BMT-yə Ermənistanın rəsmi hesabatına qarşı alternativ hesabat təqdim edib. Bu hesabat əsasında Komitə Ermənistanı bu cür halları araşdırmağa, təqsirkarları cəzalandırmağa və azərbaycanlı qurbanlara təzminat ödəməyə çağırıb.

Sənəddə vurğulanıb ki, heç bir fövqəladə vəziyyət – müharibə belə – işgəncəyə bəraət qazandıra bilməz və bu cür əməllərə görə məsul şəxslər istintaqa cəlb olunmalıdır. Qurbanlara təzminat ödənməlidir.

Yekun Müşahidələrin həmin hissəsinin tərcümə olunmuş variatı aşağıda:

CAT (İşgəncələr Əleyhinə Komitə) - İşgəncə və digər qəddar qeyri-insani və ya ləyaqəti alçaldan rəftar və ya cəzaya qarşı Konvensiya.82 Sessiya (07 aprel 2025 - 02 may 2025)

Concluding observations (Yekun Müşahidələr)

Conflict in Nagorno-Karabakh  (Dağlıq-Qarabağ Münaqişəsi)

Komitə Ermənistan hərbi qüvvələri tərəfindən hərbi əsirlərə və azərbaycanlı etnik və ya milli mənşəli digər müdafiə olunan şəxslərə qarşı beynəlxalq humanitar hüququn və insan hüquqları hüququnun kobud şəkildə pozulması, o cümlədən məhkəmədənkənar qətllər, işgəncələr və digər pis rəftara məruz qalması, cəsədlərin təhqir olunmasını və təhqir olunmasını əks etdirən videoçarxların qeydə alınması və yayılmasından narahatdır. Komitə bu iddialarla bağlı açılmış altı cinayət təhqiqatı ilə bağlı iştirakçı dövlətin təqdim etdiyi məlumatı qeyd edir, lakin təəssüflə qeyd edir ki, bu günə qədər cinayəti törətmiş iddia edilən şəxslərin şəxsiyyətləri təsdiq olunmadığından cinayət işi açılmayıb. Komitə məhkəmədənkənar qətllər, işgəncə və pis rəftar və beynəlxalq humanitar hüququn digər pozuntuları ilə bağlı iddiaların müstəqil, qərəzsiz, şəffaf və effektiv araşdırılmasının və təqsirkarların təqib edilməsinin zəruriliyini vurğulayır (maddə 2, 4, 11-13, 15 və 16).

29. Komitə vurğulayır ki, işgəncənin qadağan edilməsində geriyə çəkilmək heç bir istisna halda, istər müharibə vəziyyəti, istərsə də müharibə təhlükəsi, daxili siyasi qeyri-sabitlik və ya hər hansı digər ictimai fövqəladə vəziyyət işgəncəyə bəraət qazandıra bilməz və bu qadağadan irəli gələn öhdəliklər qarşılıqlı münasibətə tabe deyildir. Komitə həmçinin xatırladır ki, hərbi əsirlərlə rəftarla bağlı Cenevrə Konvensiyasında və Konvensiyaların birinci əlavə protokolunda əks olunmuş işgəncə və qeyri-insani qadağanın iki Razılığa gələn Yüksək Tərəf arasında silahlı münaqişənin bütün hallarına, o cümlədən elan edilmiş müharibə halları xaricində tətbiq edilir. Bununla əlaqədar Komitə iştirakçı dövlətə tövsiyə edir:

(a) regiondakı münaqişə ilə bağlı beynəlxalq humanitar hüququn və insan hüquqları hüququnun hər hansı pozuntusunu ən yüksək səviyyədə pisləyirik, Ermənistan silahlı qüvvələrinin üzvləri tərəfindən regionda hərbi əməliyyatlar kontekstində beynəlxalq humanitar hüququn və insan hüquqları hüququnun pozulmasına dair bütün iddialar üzrə operativ, müstəqil, qərəzsiz, şəffaf və effektiv araşdırmalar aparırlar. işgəncə və pis rəftara məruz qalma, məsul olduğu müəyyən edilən şəxsləri mühakimə etmək və müvafiq qaydada cəzalandırmaq, qurbanları və ya onların ailələrini təzminat və kompensasiya ilə təmin etmək;

(b) İstintaq və təqiblərə tabeliyində olan şəxslərin məhkəmədənkənar edamlar, işgəncə və ya pis rəftar və ya digər hərbi cinayətlər törətdiyini və ya törətdiyini bilən və ya bilməli olan və ağlabatan və zəruri qabaqlayıcı tədbirlər görməyən hər hansı komandir və ya yuxarı məsul vəzifədə olan şəxslərin əməllərinin daxil olmasını təmin etmək.

Tam mətnlə bu linkdə tanış olmaq mümkündür:

https://tbinternet.ohchr.org/_layouts/15/treatybodyexternal/Download.aspx?symbolno=CAT%2FC%2FARM%2FCO%2F5&Lang=en