Alimlər qorxurlar ki, virus təkamül həddini keçib.

QHT.az xəbər verir ki, Argentinada 2023-cü ildə doğulan cənub fil suiti balalarının təxminən 96%-i quş qripindən ölüb. Ölümün miqyası yoluxucu ştammın məməlilərdən məməlilərə keçə biləcəyi ilə bağlı narahatlıqları artırır. Cənub fil suitilərinin çoxaldığı üç çimərlik bu növün balalarının 17 000-dən çox cəsədi ilə doludur. Bu, regionda fil suitilərinin demək olar ki, bütün nəslinin itirilməsi deməkdir. Bu heyvanların yetkinlik yaşına çatması ən azı üç il çəkdiyi üçün onların populyasiyasına təsir 2027-ci ildən, yəni yetişdirmək üçün daha az yetkin olanda hiss olunacaq. H5N1 ştammı 1996-cı ildən mövcud olsa da, indiyədək yalnız ev quşları arasında yayılaraq yerli epidemiyalara səbəb olub. Vəhşi quşların populyasiyaları arasından keçərək Antarktidaya çatdı, görünür, iqlim dəyişikliyi səbəbindən yol boyu gücləndi.

Bu yaxınlarda quş qripinin ilk dəfə bir qütb ayısını öldürdüyü təsdiqləndi və qurbanlar siyahısına yeni bir məməli əlavə edildi. Bu növdən ölüm halları əvvəllər Xəzər suitilərində, qrizli ayılarda, delfinlərdə, su samurlarında, norkalarda və tülkülərdə qeydə alınmışdır. Ümumilikdə təxminən 345 növ quş və məməlilərin H5N1 virusundan təsirləndiyi məlumdur. Təsirə məruz qalan məməlilərin əksəriyyəti yırtıcıdır və bəzi ekspertlər onların virusa bir-birindən deyil, birbaşa ovlarından yoluxduğunu fərz etməyə məcbur edir. Beləliklə, virus hələ məməlilər arasında yayıla bilməz.

Amma ana südünü içən bala fil suitilərinin quşun mayeləri ilə təmasda olma ehtimalı yoxdur. Buna görə də elm adamları bu vəziyyətdə məməlidən məməliyə birbaşa infeksiyanın olduğunu güman edirlər. Hazırda məlum olduğu kimi, indiyədək insanların H5N1 virusuna yoluxma halları əsasən quşlardan olub. Çox nadir hallarda - digər heyvanlardan. Lakin təhlükə ondadır ki, insanlar arasında bu virusdan ölüm halları təxminən 56% təşkil edir. Beləliklə, əgər H5N1 həqiqətən məməlidən məməliyə tullanmağı öyrənsəydi, bunun bəşəriyyət üçün ən faciəli nəticələri ola bilər.

Pərvanə Fərhadqızı