Müharibə və minalarla ləkələnmiş, lakin indi dirçəlişin işığına çevrilmiş müqəddəs Laçın torpağında — 28 may 2025-ci ildə regional birlik tarixində yeni bir fəsl açıldı. Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri ilə Pakistanın baş naziri üçtərəfli zirvə görüşü və Laçın Beynəlxalq Hava Limanının açılışını həyata keçirdilər. Bu, ümid, sülh və qardaşlıq mesajı idi.
Bu qardaş üç ölkənin Laçında bir araya gəlməsi yalnız rəmzi tədbir deyildi. Bu, dünyaya güclü bir bəyanat idi: bizim birliyimiz məqam üzərində deyil, etimad üzərində qurulub; rahatlıq deyil, ortaq taleyə bağlıdır.
Tarixə Yazılan Tarixi Gün
28 may həm Azərbaycan, həm də Pakistan üçün dərin mənaya malikdir. Bu gün Azərbaycan Demokratik Respublikasının — müsəlman dünyasının ilk dünyəvi demokratik respublikasının — doğum günüdür. Eyni zamanda Pakistan üçün Youm-e-Takbir günüdür; 1998-ci ildə nüvə gücünü nümayiş etdirərək suverenliyini və regional tarazlığı qoruma günü.
Bu müqəddəs gündə Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan liderlərinin Laçında birgə dayanması təkcə simvol deyildi, həm də qardaşlıq, fədakarlıq və qarşılıqlı hörmət üzərində qurulmuş sülh və firavanlıq vizyonunun təcəssümü idi.
Laçın: Mina Sahəsindən Həyat Dəhlizinə
Laçın əvvəllər işğal, müharibə və minalarla dolu bir bölgə idi, indi isə Azərbaycan dirçəlişinin və yenilənməsinin parlaq simvoluna çevrilib. Laçın Beynəlxalq Hava Limanının açılması təkcə infrastruktur uğuru deyil, həm də bu tarixi bölgəni dünyanın qalan hissəsi ilə birləşdirən sülh qapısıdır.
Pakistan Baş Naziri Şahbaz Şərif zirvə görüşündə belə demişdi:
“Bu torpaq, əvvəllər müharibə səsləri ilə dolu idi, indi isə ümid, tərəqqi və həmrəylik səslərini qəbul edir.”
Bu hava limanının açılması Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin vizyonlu rəhbərliyinin göstəricisidir. Onun atası, mərhum Heydər Əliyev, müasir Azərbaycanın təməlini qoymuş, bu gün isə onun mirası bərpa edilən ərazilərlə yaşamaqdadır.
Pakistanlı qonaq kimi Azərbaycana bir neçə dəfə səfər etmişəm və 44 günlük Vətən Müharibəsi zamanı Bakıdakı Pakistan və Azərbaycan bayraqlarının yanaşı dalğalanması mənim üçün çox emosional bir an idi. Bu, xalqımız arasındakı sevgini göstərən açıq sübut idi. İndi isə Laçın bu həmrəylik tarixçəsinə yeni bir fəsil əlavə edir.
Üçlük Gücü: Üçtərəfli Qardaşlıq
Laçında keçirilən Pakistan–Türkiyə–Azərbaycan üçtərəfli zirvəsi hər mənada tarixi oldu. Dərin mədəni əlaqələr, ortaq tarix və ehtiyac anlarında əvəzsiz dəstək birləşdirən üç ölkə bir araya gəldi.
Prezident İlham Əliyev zirvəni “ortaq vizyonlu qardaşların birliyi” adlandırdı. O, Qarabağ münaqişəsi zamanı Pakistan və Türkiyənin dəstəyini yüksək qiymətləndirdi və bu qardaşlığın regional və qlobal platformalarda davam etdirilməsinin vacibliyini vurğuladı.
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan, müsəlman həmrəyliyinin ən qətiyyətli müdafiəçilərindən biri kimi, müdafiə, ticarət, texnologiya və humanitar diplomatiyada üçtərəfli əməkdaşlığın gücləndirilməsinə ehtiyac olduğunu qeyd etdi. Onun sözləri aydın idi:
“Birliyimiz gücümüzdür. Birlikdə biz sülh və ləyaqət üçün qüvvəyik.”
Pakistan Baş Naziri Şahbaz Şərif isə Prezident Əliyev və Prezident Ərdoğanın vizyonlu liderliyini tərifləyərək vurğuladı ki, Pakistan–Azərbaycan–Türkiyə üçbucağı qısa müddətli maraqlar üzərində deyil, uzunmüddətli etimad, ləyaqət və ortaq taleyə əsaslanır. O, iqtisadiyyat, enerji və gənclər sahəsində üçtərəfli institut mexanizmlərinin yaradılmasını təklif etdi — bölgəmizdə milyonlarla insanı yüksəldə biləcək strateji və vaxtında bir vizyon.
Bakıdan İslamabada: Sarsılmaz Bağlar
Pakistan həmişə Azərbaycanın yanında olub. 44 günlük Vətən Müharibəsi zamanı Pakistan tam mənəvi və diplomatik dəstək göstərərək işğalçı rejimlə normalizasiya münasibətlərinə qarşı çıxdı. Azərbaycansa öz növbəsində BMT və İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı platformalarında Cammu və Kəşmir məsələsində Pakistanı dəstəkləyib.
Bu qarşılıqlı hörmət və dəstək təkcə siyasi deyil, həm də şəxsi səviyyədədir. Xalqımız arasında mədəni mübadilələr, tələbə proqramları, ticarət və müdafiə əməkdaşlığının artması ilə açıq-aydın görünür.
Türkiyə də Pakistanın ən yaxın strateji tərəfdaşıdır, hər fırtınada dost olub. Zəlzələ yardımlarından müdafiə əməkdaşlığına, islamofobiya ilə mübarizədən Fələstin məsələsində birgə duruşa qədər, iki ölkə həmişə bir-birini şərtsiz dəstəkləyib.
Bugün Pakistan, Türkiyə və Azərbaycan arasındakı üçtərəfli bağ təkcə bir alyans deyil — modeldir. Prinsiplərə, vizyona və əmələ əsaslanan müsəlman həmrəyliyinin modeli.
Gənclik, Əlaqə və Gələcək
Gənclərin diplomatiyasında böyük potensial görürəm. Gənclərimiz ortaq akademik mübadilə, innovasiya mərkəzləri, iqlim fəaliyyətləri və mədəni layihələr vasitəsilə əlaqə qurmalıdırlar. Bu, nəsillər boyu davam edəcək əməkdaşlığımızı təmin edəcək.
BRISD-də biz artıq İpək Yolu Təşəbbüsü çərçivəsində xalqlararası əlaqələri inkişaf etdiririk. Fokusumuz gənclərin hərəkatlarını, davamlı biznesləri və mədəni diplomatiyanı birləşdirməkdir.
Dünyaya Mesaj
Münaqişələrlə, dezinformasiya və etimadsızlıqla dolu bir dünyada Laçın Zirvəsi aydın mesaj verdi: müsəlman ölkələri yalnız sözlə deyil, əməli olaraq da birləşə bilər. Pakistan, Türkiyə və Azərbaycan liderləri sülh, firavanlıq və suverenliyi təşviq etmək üçün bir araya gəlməyin mümkün olduğunu göstərdilər.
Laçının yüksək dağlarından Pəncabın düzlərinə, Boğazdan Xəzərə qədər dostluğumuz çay kimi axır — sarsılmaz, dayanıqlı və əbədi.
28 mayda Azərbaycanın Müstəqillik Günü və Pakistanın Youm-e-Takbir bayramını qeyd edərkən biz yalnız tarixə şahidlik etmədik, həm də taleyin hərəkətini izlədik.
Bu yalnız diplomatiya deyil.
Bu yalnız infrastruktur deyil.
Bu qardaşlıqdır — fədakarlıqla qurulmuş, vizyonla yanmış və böyük uğura doğru gedən.
Yaşasın Pakistan–Azərbaycan–Türkiyə dostluğu!
Yaşasın Heydər Əliyevin irsi və İlham Əliyevin vizyonu!
Laçın həmişə sülh və qürurun simvolu olsun!
Qaiser Nawab
Pakistan-Azərbaycan Məzunlar Assosiasiyasının (PAAA) Prezidenti
Davamlı İnkişaf üçün İpək Yolu Təşəbbüsünün (BRISD) Sədri