Hüquq və İnsan Haqları İnstitutu və Medianın İnkişafı Agentliyinin birgə təşkilatçılığı ilə “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində media nümayəndələri üçün məlumat sessiyası zamanı Hüquq və İnsan Haqları İnstitutunun İdarə Heyəti sədrinin müavini Vəfaddin İbayev çıxış edərək insan hüquqları sahəsində milli və beynəlxalq hüquqi yanaşmalar barədə geniş məlumat verib.

QHT.az xəbər verir ki, onun sözlərinə görə, insan hüquqları ictimai münasibətlərin bütün sahələrində fərdin hüquqauyğun səlahiyyətlərini tanıyan, ona təminat verən və bu hüquqları müdafiə edən hüquq normaları və prinsipləri sistemidir:

“İnsan hüquqları subyektiv mənada milli və beynəlxalq hüquq normalarında nəzərdə tutulan konkret şəxsə mənsub olan hüquqauyğun fəaliyyət, əməl və davranış imkanıdır. Bu hüquqlardan istifadə etmək, öz hüquqlarını reallaşdırmaq insanın özündən asılı olmalı, dövlət isə həmin hüquqların həyata keçirilməsinin  təminatçısı kimi çıxış etməlidir. İnsan hüquqları ayrılmazdır. Heç kəs insanı təbii hüquqlarından – yaşamaq, şəxsi toxunulmazlıq, özünün həyat fəaliyyətini azad seçmək, vicdan, fikir, əqidə azadlığı və sair hüquqlardan məhrum edə bilməz. İnsan hüquqları təkcə dövləti, hüququ, qanunu, qanunçuluğu, hüquq qaydasını deyil, həm də vətəndaş cəmiyyətinin qiymətləndirilməsi meyarı kimi çıxış edir. Hüquqi dövlətin inkişafı, yetkinliyi,  xeyli dərəcədə insan hüquqlarının vəziyyəti, bu hüquqların həcmi, dövlət təminatı və həyata keçirilməsindən asılıdır. İnsan hüquqları fərdə təkcə dövlətin idarə olunmasında  iştirak etmək imkanı vermir, həm də dövlətdən aralanmaq, şəxsi həyat  sahəsində özünütəyinetmə, əqidəsini, mülkiyyətə münasibətini müəyyənləşdirmək imkanı verir".

O qeyd edib ki, insan hüquqları ilə bağlı məsələlərdə dövlətin həmin hüquqlarla qarşılıqlı münasibətləri mühüm əhəmiyyət kəsb edir, hüquqi dövlət insan hüquqlarının üstünlüyünü tanıyır və bununla da özünün hakimiyyət funksiyalarını məhdudlaşdırır. Ona görə də dövlətin həqiqi təbiəti insan hüquqları vasitəsilə, fərdin cəmiyyətdə yeri və rolu, onun dövlətlə qarşılıqlı əlaqələrində aşkarlanır:

"Cəmiyyətin normal həyat fəaliyyətinin təminində insan hüquqlarının əhəmiyyəti nəzərə alınmaqla, onların təminatına, müdafiəsinin mexanizm və prosedurlarına xüsusi diqqət yetirilməlidir. İnsan hüquqlarının müdafiəsinin  dövlətdaxili və beynəlxalq mexanizmləri hazırda biri-birini tamamlayır və onların təminin mühüm amili kimi çıxış edir. Ona görə milli qanunvericiliyin insan hüquqlarının beynəlxalq standartlarına uyğunlaşdırılması, milli səviyyədə hüuq normalarının tətbiqi zamanı beynəlxalq mexanizmlər tərəfindən yaradılan təcrübənin nəzərə alınması, qanun normalarınını şərhi zamanı Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrin tətbiqi  daim diqqətdə saxlanılmalıdır".

Vəfaddin İbayev, eyni zamanda, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 12-ci maddəsinə istinad edərək bildirib ki, Konstitusiyada təsbit olunan hüquqlar ölkəmizin qoşulduğu beynəlxalq müqavilələrə uyğun şəkildə tətbiq olunmalıdır. Onun sözlərinə görə, bu məqsədlə beynəlxalq hüquqi mexanizmlərin təcrübəsinin öyrənilməsi günümüzün tələbinə çevrilib.

Pərvanə Fərhadqızı