İnformasiya texnologiyalarının gündəlik həyatımıza sürətlə daxil olduğu bir dövrdə uşaqların İnternet mühitində təhlükəsizliyi valideyn və müəllimlər üçün ciddi məsuliyyətə çevrilib. “Uşaqların Gələcəyi Naminə” İctimai Birliyi bu istiqamətdə mühüm təşəbbüslə çıxış edib və mütəxəssislərin dəstəyi ilə “Uşaqlar üçün təhlükəsiz İnternet qaydaları”nı hazırlayıb. Qaydalarda həm texniki, həm də psixoloji aspektlərə toxunularaq uşaqların virtual məkanda özlərini necə qorumalı olduqları izah edilir. Bu mövzuda QHT.az Könül Quliyeva ilə müsahibə aparıb.

 

QHT.az: Könül xanım, salam. “Uşaqlar üçün təhlükəsiz İnternet qaydaları”nın hazırlanmasına ehtiyac nədən irəli gəldi?

Könül Quliyeva: Salam. Hazırkı dövrdə uşaqların gündəlik həyatı texnologiyasız mümkün deyil. İnternet həm təhsil, həm də ünsiyyət vasitəsi kimi istifadə edilir. Lakin bu mühit həm də müxtəlif təhlükələr yaradır – şəxsi məlumatların oğurlanması, mənfi təsir edən kontent, kibercinayətlər və s. Buna görə də düşündük ki, mütəxəssislərlə birgə konkret və praktik qaydalar hazırlayaq ki, valideynlər və müəllimlər uşaqları maarifləndirə bilsinlər.

 

QHT.az: Qaydalar konkret olaraq nələri əhatə edir?

Könül Quliyeva: Qaydalar geniş spektri əhatə edir: şəxsi məlumatların qorunması, sosial şəbəkələrdə davranış, naməlum şəxslərlə ünsiyyətin təhlükələri, viruslu proqramlardan qorunma, şifrələrin təhlükəsizliyi və s. Əsas məqsəd odur ki, uşaq bilsin: İnternet həm faydalıdır, həm də risklidir. Amma bu risklərdən qorunmaq mümkündür – əgər düzgün yanaşma öyrədilərsə.

 

QHT.az: Bu qaydaların tətbiqi necə həyata keçirilə bilər? Valideyn və müəllimlər hansı rolu oynamalıdır?

Könül Quliyeva: Ən vacib rol valideyn və müəllimlərindir. Biz bu qaydaları elə bir formatda təqdim etmişik ki, uşağa izah etmək asan olsun. Qaydaları məktəblərdə, valideyn iclaslarında, uşaq inkişafı ilə bağlı mərkəzlərdə yaymaq mümkündür. Uşaqların dili ilə danışmaq, real nümunələr göstərmək və daim nəzarət etmək lazımdır. Burada qarşılıqlı güvən və dialoq əsasdır.

 

QHT.az: Sizcə, cəmiyyət bu çağırışlara hazırdırmı?

Könül Quliyeva: Biz bu istiqamətdə maarifləndirməyə başlayandan sonra gördük ki, çox ailə və pedaqoq bu məsələyə diqqət yetirmək istəyir, sadəcə bəzən informasiya azlığı olur. İndi isə konkret və istifadəyə hazır material var. İnanırıq ki, bu təşəbbüs təkcə bizim deyil, cəmiyyətin ortaq missiyasıdır.

 

QHT.az: Sonda oxuculara və valideynlərə nə demək istərdiniz?

Könül Quliyeva: Uşaqlar gələcəyimizdir. Onların bu gün əldə etdikləri vərdişlər sabahkı həyatlarını müəyyən edəcək. Biz texnologiyadan qorxmamalı, onu düzgün idarə etməyi öyrətməliyik. Təhlükəsiz İnternet təhlükəsiz gələcəyimizin zəmanətidir. Gəlin birlikdə bu gələcəyi qoruyaq!

 

 Pərvanə Fərhadqızı

QHT.az