AZƏRBAYCANDA UĞURLU SOSİAL İSLAHATLAR:
ÜNVANLI SOSİAL YARDIM PROSEDURUNDAKI YENİLİKLƏR

Azərbaycanda həyata keçirilən sosial islahatlar, vətəndaşların rifah halının yüksəldilməsi və sosial müdafiə sisteminin daha da təkmilləşdirilməsi məqsədilə ardıcıl olaraq davam etdirilir. Bu istiqamətdə görülən işlərdən biri də ünvanlı sosial yardım üçün müraciət prosedurundakı yeniliklərdir. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilən bu yeniliklər sosial yardım prosesini daha şəffaf və vətəndaşlar üçün daha əlverişli etmək məqsədi daşıyır.

Ünvanlı sosial yardım prosedurundakı yeniliklər
 “Ünvanlı yardım” elektron sisteminin yenidən qurulması ilə bu yeniliklər əsasən müraciət edən şəxslərdən tələb olunan məlumatların miqdarının azaldılması və prosesin daha avtomatlaşdırılmış hala gətirilməsi ilə əlaqədardır.

 

Tələb olunmayan məlumatlar
Yeni prosedura əsasən, “Ərizə-bəyannamə”də qeyd edilməsi tələb olunmayan məlumatlar aşağıdakı kimi sıralanır:
•     əmək haqqı, pensiya, müavinət, təqaüd, kompensasiya, işsizlikdən sığorta ödənişi almaları, tələbə, şagird, işsiz, keçmiş məcburi köçkün, hərbi xidmətdə olmaları, daşınmaz əmlakı, torpaq pay mülkiyyəti, sahibkarlıq fəaliyyəti və nəqliyyat vasitəsinin olması; 
•    kommunal xərcləri, telefon nömrələri və xərcləri, sərhədkeçməsi, cəzaçəkmə müəssisəsində olması, əlilliyinin olması, əlilliyi olan şəxsə qulluq etməsi, özünüməşğulluq proqramı üzrə müqaviləsinin olması; 
•    3 yaşadək uşağa qulluq etməsi, buna, habelə hamiləlik və doğuma görə məzuniyyətlə əlaqədar ödənişlər alması.

Bu məlumatlar artıq müraciət edən şəxs tərəfindən doldurulmayacaq, əksinə, e-sistem tərəfindən müvafiq qurumların informasiya sistemlərindən avtomatik əldə ediləcəkdir. Bu, vətəndaşların üzərindən böyük bir yükü götürməklə yanaşı, prosesin şəffaflığını da artırır.

 

Yeni “Ünvanlı Yardım” E-Sistemi
Yeni “Ünvanlı yardım” e-sisteminə giriş yalnız “Digital (ASAN) Login” üzərindən mümkün olacaq. Bu da öz növbəsində təhlükəsizliyi təmin edir və müraciət prosesini daha da sadələşdirir. 
Ailənin maddi-məişət şəraiti yoxlanarkən bəzi məlumatların “Ərizə-bəyannamə”də düzgün qeyd olunmadığı müəyyən edilərsə, həmin məlumatlara düzəliş edilməsi və müraciətə yenidən baxılması imkanı yaradılacaqdır.

 

Sosial islahatların əhəmiyyəti
Bu yeniliklər Azərbaycanın sosial müdafiə sistemində əhəmiyyətli irəliləyişlərin göstəricisidir və bir neçə vacib sahə üzrə mühüm əhəmiyyətə malikdir:

Şəffaflıq və etibarlılıq
Yeni sistem, müraciət prosesində şəffaflığı və etibarlılığı artırmaq məqsədi daşıyır. Vətəndaşlardan tələb olunan məlumatların e-sistem vasitəsilə avtomatik olaraq əldə edilməsi, məlumatların doğruluğunu və tamlığını təmin edir. Bu, həmçinin müraciət edənlərin üzərindən əlavə bürokratik yükü götürərək prosesin daha sürətli və səmərəli olmasını təmin edir.

 

Vətəndaşların məmnuniyyəti
Müraciət prosesinin sadələşdirilməsi və avtomatlaşdırılması vətəndaşların məmnuniyyətini artırır. Vətəndaşlar artıq uzun və mürəkkəb prosedurlarla qarşılaşmır, daha az vaxt və səy sərf edərək yardım ala bilirlər. Bu, dövlətin sosial müdafiə sisteminə olan etimadı artırır və vətəndaşların dövlətlə olan münasibətlərini möhkəmləndirir.

 

Sosial ədalət və bərabərlik
Sosial yardımın daha ədalətli və bərabər şəkildə paylanması üçün bu islahatlar mühüm rol oynayır. Məlumatların avtomatik əldə edilməsi və doğru yoxlanması, sosial yardımların həqiqətən ehtiyacı olan insanlara çatmasını təmin edir. Bu da cəmiyyət daxilində sosial ədalətin və bərabərliyin təmin edilməsinə kömək edir.
Bu islahatlar, ehtiyacı olan vətəndaşlara dəstək vermək və onların həyat səviyyəsini yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıyır. Dövlətin sosial müdafiə tədbirləri, xüsusən də ünvanlı sosial yardımlar, sosial ədalətin təmin olunmasında mühüm rol oynayır. Bu, cəmiyyətin ən zəif təbəqələrinin dəstək almasını təmin edir və onların sosial-iqtisadi vəziyyətini yaxşılaşdırır.

 

İqtisadi təsir
Sosial islahatlar ölkənin ümumi iqtisadi inkişafına da töhfə verir. Sosial müdafiə sisteminin təkmilləşdirilməsi, sosial yardımların daha ədalətli paylanmasına və ehtiyacı olan vətəndaşlara daha effektiv şəkildə çatdırılmasına imkan yaradır. Bu isə öz növbəsində cəmiyyətin sosial rifahının yüksəlməsinə və iqtisadi bərabərsizliyin azalmasına səbəb olur.

 

Müasir texnologiyaların inteqrasiyası
Yeni “Ünvanlı yardım” e-sisteminin tətbiqi, müasir texnologiyaların dövlət xidmətlərinə inteqrasiyasının bariz nümunəsidir. Bu, dövlətin rəqəmsal transformasiyaya verdiyi önəmi və gələcəkdə daha da inkişaf edəcək rəqəmsal xidmətlərin əsasını qoyur. Bu platformaların istifadəsi, vətəndaşların rəqəmsal xidmətlərə olan əlçatanlığını artırır və xidmət keyfiyyətini yüksəldir.

 

Effektiv idarəetmə və resursların istifadəsi
Prosedurda tətbiq edilən yeniliklər, dövlətin resurslarını daha səmərəli istifadə etməsinə və idarəetmənin daha effektiv olmasına imkan yaradır. Məlumatların avtomatik əldə edilməsi və işlənməsi, dövlət orqanlarının iş yükünü azaldır və daha sürətli qərarların qəbul edilməsinə imkan verir. Bu da dövlət idarəetməsində operativliyi və effektivliyi artırır.

 

Nəticə
Azərbaycanda aparılan sosial islahatlar, vətəndaşların rifah halının yüksəldilməsi və sosial müdafiə sisteminin daha səmərəli işləməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir. Ünvanlı sosial yardım prosedurundakı yeniliklər, dövlətin vətəndaşlarına olan qayğısının və sosial ədalətin təmin edilməsinə olan sadiqliyinin bir göstəricisidir. Bu islahatlar, Azərbaycanın sosial müdafiə sisteminin müasir və effektiv olmasına və sosial rifahının yüksəldilməsinə mühüm töhfə verir.

Cəsarət Hüseynzadə,
“Informasiya və Sosial Təşəbbüslərə Dəstək” ictimai birliyinin sədri, 
QHT.AZ saytının rəhbəri