Avropa Şurasının süni intellekt və insan hüquqları, demokratiya və qanunun aliliyi üzrə Çərçivə Konvensiyası ( CETS № 225 ) Vilnüsdə Avropa Şurası Ədliyyə Nazirlərinin konfransı zamanı imzalanmaq üçün açılıb . Bu, süni intellekt sistemlərinin istifadəsinin insan hüquqlarına, demokratiyaya və qanunun aliliyinə tam uyğun olmasını təmin etmək məqsədi daşıyan ilk beynəlxalq hüquqi qüvvəyə malik müqavilədir.

QHT.az xəbər verir ki, Çərçivə Konvensiyasını Andorra, Gürcüstan, İslandiya, Norveç, Moldova Respublikası, San Marino, Böyük Britaniya, həmçinin İsrail, Amerika Birləşmiş Ştatları və Avropa İttifaqı imzalayıb. Avropa Şurasının baş katibi Mariya Pejçinoviç Buriç deyib: “Biz süni intellektin yüksəlişinin standartlarımızı pozmaq əvəzinə, onlara uyğun gəlməsini təmin etməliyik. Çərçivə Konvensiyası məhz bunu təmin etmək üçün hazırlanmışdır. Bu, güclü və balanslaşdırılmış mətndir - onun tərtib edildiyi açıq və inklüziv yanaşmanın nəticəsidir və onun çoxsaylı və ekspert perspektivlərindən faydalanmasını təmin edir. Çərçivə Konvensiyası potensial olaraq qlobal əhatəyə malik açıq müqavilədir. Ümid edirəm ki, bunlar bir çox imzalardan birincisi olacaq və müqavilənin mümkün qədər tez qüvvəyə minməsi üçün onların ardınca ratifikasiyalar sürətlə davam edəcək”.

Müqavilə AI sistemlərinin bütün həyat dövrünü əhatə edən hüquqi çərçivə təmin edir. O, insan haqları, demokratiya və qanunun aliliyinə səbəb ola biləcək riskləri idarə etməklə yanaşı, süni intellekt sahəsində tərəqqi və innovasiyanı təşviq edir. Zamanın sınağına tab gətirmək üçün texnologiya neytraldır.

Çərçivə Konvensiyası Avropa Şurasının Nazirlər Komitəsi tərəfindən 17 may 2024-cü ildə qəbul edilmişdir. Avropa Şurasının 46 üzvü, Avropa İttifaqı və 11 qeyri-üzv dövlət (Argentina, Avstraliya, Kanada, Kosta Rika, Müqəddəs Taxt-Tac, İsrail), Yaponiya, Meksika, Peru, Amerika Birləşmiş Ştatları və Uruqvay) müqaviləni müzakirə etdilər. Özəl sektorun, vətəndaş cəmiyyətinin və elmi dairələrin nümayəndələri müşahidəçi qismində iştirak ediblər. Müqavilə, ən azı üç Avropa Şurasının üzv dövləti də daxil olmaqla, beş imzalayan dövlətin onu ratifikasiya etdiyi tarixdən üç aylıq müddətin bitməsindən sonrakı ayın birinci günü qüvvəyə minir. Dünyanın hər yerindən olan ölkələr ona qoşulmaq və onun müddəalarına əməl etmək öhdəliyi götürmək hüququ qazanacaqlar.